ما دوست داریم که مردم به ما احترام بگذارند و شخصیتمان را در برخوردهاى فردى و اجتماعى، محترم بشمارند. پس اگر ما هم متقابلاً با مردم، اینگونه بودیم که به آنان احترام بگذاریم و بزرگى نفروشیم، تواضع، عملاً پیاده شده است.
تواضع و فروتنى، یکى دیگر از صفات بارز فرد پرهیزکار و مؤمن است. اصولاً هر انسان عاقل و سنجیدهاى، در برابر خدا و مردم، متواضع است. هر کس که داراى علم و دانش، استعداد، ثروت، قدرت و حکمتى هست، همه اینها را از خدا میداند؛ خدایى که اگر اراده کند در لحظهاى همه چیز را میستاند. انسان پرهیزکار بهخاطر خدا و با نیت الهى با مردم فروتن و مهربان است و با همین کار خود، زندگى را براى خود و دیگران، شیرین و آرام میسازد. بر عکس، انسان متکبر و مغرور با رفتار متکبرانه، چهرهاى خشک و خشن دارد و روابط فردى و اجتماعى را هم خشونتبار و غیر آرام میکند.
ما دوست داریم که مردم به ما احترام بگذارند و شخصیتمان را در برخوردهاى فردى و اجتماعى، محترم بشمارند. پس اگر ما هم متقابلاً با مردم، اینگونه بودیم که به آنان احترام بگذاریم و بزرگى نفروشیم، تواضع، عملاً پیاده شده است.
مردى به نام «حسنبنجَهم» از حضرت امام رضا علیهالسلام سؤال کرد: حد تواضع چیست؟
فرمود: حدش این است که از خودت به مردم آن را عطا نمایى که دوست دارى مردم همانند آن را به تو عطا کنند.
«سَأَلتُ الرضا علیهالسلام: ما حَدُّ التواضع؟ قال: أن تُعِطَى الناسَ مِنْ نفسک ما تُحِبّ أنْ یعّطُوک مِثلَهُ».
آیتاللهالعظمی محفوظی، اخلاق اسلامی، ص ٢۴٠.