قبله

(۶۵٠) خانه کعبه که در مکه معظمه مى‌‌باشد قبله است، و باید رو به روى آن نماز خواند و همین قدر که گمان بکند رو به روى قبله است و گمان او عقلایى باشد کافى است اگر چه در صورت امکان، احتیاط مستحب در تحصیل علم و یا اطمینان به قبله است و همچنین اگر بتواند گمان قویترى پیدا کند در صورتى که مشکل نباشد احتیاط مستحب در تحصیل آن است‌‌.

(۶۵١) نماز احتیاط و سجده و تشهد فراموش شده را باید رو به قبله بجا آورد.

(۶۵٢) نماز مستحبى را مى‌‌شود در حال راه رفتن و سوارى و در کشتى خواند و اگر انسان در این دو حال‌‌، نماز مستحبى بخواند‌‌، لازم نیست رو به قبله باشد حتى در تکبیرة‌‌الاحرام بنا بر اظهر‌‌؛ گرچه احتیاط مستحب این است که موقع گفتن تکبیرة‌‌الاحرام و بلکه در بقیه نماز نیز رو به قبله باشد‌‌. ولى در حال کار کردن در منزل على الاحوط قبله باید در نماز مستحبى مراعات شود‌‌.

(۶۵٣) نماز واجب را هنگام ناچارى و وقتى که ضرورتى از پیاده شدن جلوگیرى کند مى‌‌تواند در حال سوارى بخواند ولى اگر کسى مى‌‌داند که در آخر وقت مى‌‌تواند بدون اینکه دچار سختى شود نمازش را در حال استقرار بجا آورد بنابراظهر واجب است نماز را تأخیر بیندازد.

(۶۵۴) کسى که مى‌‌خواهد نماز بخواند، مى‌‌تواند به گفته دو شاهد عادل که از روى نشانه‌‌هاى حسى شهادت مى‌‌دهند یا به قول کسى که از روى قاعده علمى قبله را مى‌‌شناسد و مورد اطمینان است عمل کند و مى‌‌تواند به گمانى که از محراب مسجد مسلمانان یا قبرهاى آنان یا از راه‌‌هاى دیگر پیدا مى‌‌شود عمل نماید‌‌، حتى اگر از گفته فاسق یا کافرى که به واسطه قواعد علمى قبله را مى‌‌شناسد گمان به قبله پیدا کند کافى است.

(۶۵۵) کسى که گمان به قبله دارد، اگر بتواند گمان قویترى پیدا کند مى‌‌تواند بنا بر اظهر به گمان خود عمل نماید ولى اگر مشکل نباشد احتیاط در تحصیل علم و یا گمان قویتر است‌‌. مثلا اگر میهمان از گفته صاحبخانه گمان به قبله پیدا کند ولى بتواند از راه دیگر گمان قویترى پیدا کند بنا بر احتیاط گمان قویتر را تحصیل مى‌‌نماید‌‌.

(۶۵۶) اگر براى پیدا کردن قبله وسیله اى ندارد، یا با اینکه کوشش کرده، گمانش به طرفى نمى‌‌رود، چنانچه وقت نماز وسعت دارد باید از روى احتیاط چهار نماز به چهار طرف بخواند، اگر چه بعید نیست فقط یک نماز به یکى از چهار طرف که بخواند کافى باشد و سه نماز دیگر مستحب و از روى احتیاط باشد؛ و اگر به اندازه چهار نماز وقت ندارد، باید به اندازه‌‌اى که وقت دارد نماز بخواند، مثلاً اگر فقط به اندازه یک نماز وقت دارد، باید یک نماز به هر طرفى که مى‌‌خواهد بخواند. و در مواردى که نماز متعدد مى‌‌خواند باید نمازها را طورى بخواند که یقین کند یکى ازآنها رو به قبله بوده، یا اگر از قبله کج بوده به طرف دست راست و دست چپ قبله نرسیده است.

(۶۵٧) اگر یقین یا گمان کند که قبله در یکى از دو طرف است، باید به هردو طرف نماز بخواند.

(۶۵٨) کسى که مى‌‌خواهد به چند طرف نماز بخواند، اگر بخواهد نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشا را بخواند مى‌‌تواند بنا بر اظهر نماز ظهر را به یک طرف بخواند بعد نماز عصر را به همان طرف بخواند و بعد همین طور به طرف‌‌هاى دیگر‌‌، و لازم نیست ظهر را به چهار طرف بخواند و بعد شروع در نماز عصر کند‌‌.

(۶۵٩) اگر در بین نماز فهمید که از قبله منحرف است، پس اگر انحراف در بین طرف راست و چپ او بوده و قبله در جهت پشت قرار نگرفته باشد، به طرف قبله متوجه مى‌‌شود و بقیه نمازش را مى‌‌خواند و صحیح است؛ ولى اگر پشت به قبله بوده و یا کاملاً به طرف راست یا چپ بوده، نماز را قطع مى‌‌کند و دوباره رو به قبله نماز مى‌‌خواند.

(۶۶٠) کسى که یقین به قبله ندارد اگر بخواهد غیر از نماز کارى کند که باید رو به قبله انجام داد‌‌، مثلا بخواهد سر حیوانى را ببرد‌‌، باید به گمان عمل نماید و اگر گمان ممکن نیست به هرطرف که انجام دهد صحیح است‌‌.