احکام, احکام ارث, وصیت

ارث طبقه دوم

(٢٢١٣) طبقه دوم از کسانى که به واسطه خویشى ارث مى‌‌برند، جدّ و جدّه، یعنى پدربزرگ و مادربزرگ، و همچنین برادر و خواهر میت است، و اگر برادر و خواهر نداشته باشد، اولادشان ارث مى‌‌برند.

(٢٢١۴) اگر وارث میت فقط یک برادر یا یک خواهر باشد، همه مال به او مى‌‌رسد، و اگر چند برادر پدر و مادرى، یا چند خواهر پدر و مادرى باشد، مال به طور مساوى بین آنان تقسیم مى‌‌شود، و اگر برادر و خواهر پدر و مادرى با هم باشند، هر برادرى دو برابر خواهر مى‌‌برد، مثلا اگر دو برادر و یک خواهر پدر و مادرى دارد، مال را پنج قسمت مى‌‌کنند، هر یک از برادرها دو قسمت و خواهر یک قسمت آن را مى‌‌برد.

(٢٢١۵) اگر میت برادر و خواهر پدر و مادرى دارد، برادر و خواهر پدرى که از مادر با میت جداست ارث نمى‌‌برند، و اگر برادر و خواهر پدر و مادرى ندارد، چنانچه فقط یک خواهر یا یک برادر پدرى داشته باشد همه مال به او مى‌‌رسد، و اگر چند برادر یا چند خواهر پدرى داشته باشد، مال به طور مساوى بین آنان تقسیم مى‌‌شود؛ و اگر هم برادر و هم خواهر پدرى داشته باشد، هر برادرى دو برابر خواهر مى‌‌برد.

(٢٢١۶) اگر وارث میت فقط یک خواهر یا یک برادر مادرى باشد که از پدر با میت جداست، همه مال به او مى‌‌رسد؛ و اگر چند برادر مادرى یا چند خواهر مادرى یا چند برادر و خواهر مادرى باشند؛ مال به طور مساوى بین آنان تقسیم مى‌‌شود.

(٢٢١٧) اگر میت برادر و خواهر پدرى و مادرى، و برادر و خواهر پدرى، و یک برادر یا یک خواهر مادرى داشته باشد، برادر و خواهر پدرى ارث نمى‌‌برند و مال را شش قسمت مى‌‌کنند، یک قسمت آن را به برادر یا خواهر مادرى و بقیه را به برادر و خواهر پدر و مادرى مى‌‌دهند و هر برادرى دو برابر خواهر مى‌‌برد.

(٢٢١٨) اگر میت برادر و خواهر پدر و مادرى، و برادر و خواهر پدرى، و برادر و خواهر مادرى داشته باشد، برادر و خواهر پدرى ارث نمى‌‌برد و مال را سه قسمت مى‌‌کنند، یک قسمت آن را برادر و خواهر مادرى به طور مساوى بین خودشان تقسیم‌‌مى‌‌کنند و بقیه را به برادر و خواهر پدر و مادرى مى‌‌دهند و هر برادرى دو برابر‌‌خواهر مى‌‌برد.

(٢٢١٩) اگر وارث میت فقط برادر و خواهر پدرى و یک برادر مادرى یا یک خواهر مادرى باشد، مال را شش قسمت مى‌‌کنند، یک قسمت آن را برادر یا خواهر مادرى مى‌‌برد و بقیه را به برادر و خواهر پدرى مى‌‌دهند و هر برادرى دو برابر خواهر مى‌‌برد.

(٢٢٢٠) اگر وارث میت فقط برادر و خواهر پدرى و چند برادر و خواهر مادرى باشد، مال را سه قسمت مى‌‌کنند، یک قسمت آن را برادر و خواهر مادرى به طور مساوى بین خودشان قسمت مى‌‌کنند و بقیه را به برادر و خواهر پدرى مى‌‌دهند و هر برادرى دو برابر خواهر مى‌‌برد.

(٢٢٢١) اگر وارث میت فقط برادر و خواهر و زن او باشد، زن ارث خود را به تفصیلى که بعداً گفته مى‌‌شود مى‌‌برد و خواهر و برادر به طورى که در مسائل گذشته گفته شد ارث خود را مى‌‌برند، و نیز اگر زنى بمیرد و وارث او فقط خواهر و برادر و شوهر او باشد، شوهر نصف مال را مى‌‌برد و خواهر و برادر به طورى که در مسائل قبل گفته شد ارث خود را مى‌‌برند، ولى ارث بردن زن یا شوهر موجب نمى‌‌شود که از سهم برادر و خواهر مادرى چیزى کم شود اما از سهم برادر و خواهر پدر و مادرى یا پدرى کم مى‌‌شود مثلا اگر وارث میت شوهر و برادر و خواهر مادرى و برادر و خواهر پدر و مادرى او باشد، نصف مال به شوهر مى‌‌رسد و یک قسمت از سه قسمت اصل مال را به برادر و خواهر مادرى مى‌‌دهند و آنچه مى‌‌ماند مال برادر و خواهر پدر و مادرى است، پس اگر همه مال او شش تومان باشد، سه تومان به شوهر و دو تومان به برادر و خواهر مادرى و یک تومان به برادر و خواهر پدر و مادرى مى‌‌دهند.

(٢٢٢٢) اگر میت خواهر و برادر نداشته باشد، سهم ارث آنان را به اولادشان مى‌‌دهند و سهم برادرزاده و خواهرزاده مادرى به طور مساوى بین آنان تقسیم مى‌‌شود و از سهمى که به برادرزاده و خواهرزاده پدرى یا پدر و مادرى مى‌‌رسد هر پسرى دو برابر دختر مى‌‌برد.

(٢٢٢٣) اگر وارث میت فقط یک جد یا یک جده است، چه پدرى باشد یا مادرى، همه مال به او مى‌‌رسد، و با بودن جدّ میت، پدر جدّ او ارث نمى‌‌برد.

(٢٢٢۴) اگر وارث میت فقط جد و جده پدرى باشد، مال سه قسمت مى‌‌شود، دو قسمت را جد و یک قسمت را جدّه مى‌‌برد، و اگر جد و جده مادرى باشد، مال را به طور مساوى بین خودشان تقسیم مى‌‌کنند.

(٢٢٢۵) اگر وارث میت فقط یک جد یا جده پدرى و یک جد یا جده مادرى باشد بنابر اظهر مال سه قسمت مى‌‌شود، دو قسمت را جد یا جده پدرى و یک قسمت را جد یا جده مادرى مى‌‌برد.

(٢٢٢۶) اگر وارث میت جد و جده پدرى و جد و جده مادرى باشد مال سه قسمت مى‌‌شود، یک قسمت آن را جد و جده مادرى به طور مساوى بین خودشان تقسیم مى‌‌کنند و دو قسمت آن را به جد و جده پدرى مى‌‌دهند، و جد دو برابر جده مى‌‌برد.

(٢٢٢٧) اگر وارث میت فقط زن و جد و جده پدرى و جد و جده مادرى او باشد، زن ارث خود را به تفصیلى که بعداً گفته مى‌‌شود مى‌‌برد، و یک قسمت از سه قسمت اصل مال را به جد و جده مادرى مى‌‌دهند که به طورى مساوى بین خودشان تقسیم مى‌‌کنند، و بقیه را به جد و جده پدرى مى‌‌دهند و جد دو برابر جده مى‌‌برد؛ و اگر وارث میت شوهر و جد و جده باشد، شوهر نصف مال را مى‌‌برد و جد و جده به دستورى که در مسائل گذشته گفته شد ارث خود را مى‌‌برند.