(١٩٧) اگر چیز نجس استحاله شود یعنى جنس آن به طورى عوض شود که به صورت چیز پاکى درآید پاک مىشود، مثل آن که چوب نجس بسوزد و خاکستر گردد، یا سگ در نمکزار فرو رود و نمک شود؛ ولى اگر جنس آن عوض نشود مثل آن که گندم نجس را آرد کنند و یا آرد نجس را نان بپزند، پاک نمىشود.
(١٩٨) بخار و دود و شعلهاى که از چیز نجس یا متنجس بر مىخیزد پاک است ولى اگر بخار به صورت عرق و مایع درآید، چه از نجس باشد و چه از متنجّس، نجس است؛ و نیز بنا بر احتیاط واجب باید از ذرّات چربى و روغنى که از دود نجس و متنجس حاصل مىشود و بر سطوح مجاور آن مىنشیند اجتناب شود.
(١٩٩) کوزه گِلى و مانند آن که از گل نجس ساخته شده نجس است. و بنا بر احتیاط واجب باید از زغالى که از چوب نجس درست شده اجتناب نمایند.
(٢٠٠) چیز نجسى که معلوم نیست استحاله شده یا نه، نجس است.
(٢٠١) اگر شراب به خودى خود یا به واسطه آن که چیزى مثل سرکه و نمک در آن ریختهاند سرکه شود، پاک مىگردد در صورتى که شراب با چیز نجس دیگرى مخلوط نشده باشد. و این از مطهّریت انقلاب است.
(٢٠٢) سرکهاى که از انگور و کشمش وخرماى نجس درست کنند نجس است. و در طهارت آن بعد از انقلاب به شراب و انقلاب شراب به سرکه،
تأمل است.
(٢٠٣) اگر پوشال ریز انگور یا خرما با آنها باشد و سرکه بریزند اشکال ندارد. و نیز اگر پیش از آن که خرما و کشمش و انگور سرکه شود خیار و بادنجان و مانند اینها در آن بریزند بنا بر اظهر اشکال ندارد.