براى فروشنده و خریدار شش شرط است:
١ ـ بالغ باشند.
٢ ـ عاقل باشند.
٣ ـ حاکم شرع آنان را از تصرف در اموالشان منع نکرده باشد.
۴ ـ قصد خرید و فروش داشته باشند، پس اگر مثلا به شوخى بگوید: مال خود را فروختم، معامله باطل است.
۵ ـ کسى آنها را مجبور نکرده باشد.
۶ ـ جنس و عوضى را که مىدهند مالک باشند، یا مثل پدر و جد صغیر، اختیار مال در دست آنان باشد، و احکام اینها در مسائل آینده گفته خواهد شد.
(١۶۵۶) اگر بچه نابالغ چیزى را با اجازه پدر یا جد پدرى خود بخرد یا بفروشد، در صورتى که بتواند معامله کند، بنا بر اظهر صحیح است. ولى اگر نمىتواند انشاء معامله نماید و یا قبلا نمىتوانسته ولى حالا شک داریم
که مىتواند انشاء معامله کند یا نه، اگر چه با اجازه ولىّ باشد معاملهاش
صحیح نیست.
* خرید و فروش و معامله طفل غیرممیز، دیوانه، مست، غافل، بیهوش و کسى که از روى شوخى و بدون قصد جدى معامله مىکند، باطل است.
(١۶۵٧) اگر ظالمى خریدار یا فروشنده را به معامله مجبور کند، چنانچه بعد از معامله راضى شود و بگوید راضى هستم، در صورتى معامله صحیح است که موقع خرید یا فروش قصد معامله کرده باشد. ولى اگر خود مالک، شخصى را بر اجراى صیغه مجبور کند، بنا بر اظهر معامله صحیح است و احتیاج به رضایت بعدى ندارد.
(١۶۵٨) اگر انسان مال کسى را بدون اجازه او بفروشد، چنانچه صاحب مال به فروش آن راضى نشود و اجازه نکند، معامله باطل است.
(١۶۵٩) پدر و جد پدرى طفل، در صورتى مىتوانند مال طفل را بفروشند که براى او مفسده نداشته باشد.
(١۶۶٠) اگر کسى مالى را غصب کند و بفروشد و بعد از فروش، صاحب مال معامله را براى خود اجازه دهد، معامله صحیح است.
(١۶۶١) اگر کسى مالى را غصب کند و به قصد این که پول آن، مال خودش باشد آن را بفروشد، چنانچه صاحب مال معامله را اجازه نکند معامله باطل است.