احکام, تیمّم, غسل‌‌هاى مستحب

چيزهايى كه تيمّم بر آنها صحيح است

(۵٨٧) تیمم به خاک، ریگ، کلوخ و سنگ اگر پاک باشند صحیح است، و به آجر و کوزه قبل از پخته شدن نیز صحیح است، ولى اگر پخته شده باشد و چیز دیگرى براى تیمم ندارد‌‌، احتیاطاً هم به اینها و هم به مانند گِل یا غبار تیمم نماید‌‌.

(۵٨٨) تیمّم بر سنگ گچ و سنگ آهک قبل از پخته شدن صحیح است‌‌؛ و اگر سنگ گچ و آهک پخته شده است و چیز دیگرى ندارد احتیاطاً هم به آنها و هم به گِل یا غبار، اگر برایش ممکن است، تیمم نماید. ولى تیمّم به جواهر، مانند سنگ عقیق و فیروزه باطل مى‌‌باشد.

(۵٨٩) اگر خاک، ریگ، کلوخ و سنگ پیدا نشود، باید با تکان دادن لباس و فرش و مانند آن خاک تهیه کند. همچنین اگر با خشک کردن گِل بتواند خاک تهیه کند بایداین کار را انجام دهد؛ و اگر تهیه خاک به هیچ صورتى ممکن نیست، دست خود را بر لباس یا فرش و مانند آن بزند تا روى آن غبار آلود شود و بر آن تیمم کند و اگر غبار در لاى لباس یا فرش باشد تیمم بر آن صحیح نیست؛ چنانچه گرد و غبار هم پیدا نشود باید به گِل تیمم کند و اگر گِل هم پیدا نشود، احتیاط مستحب آن است که نماز را بدون تیمم بخواند و بنابر اقوى بعداً قضاى آن را بجا آورد.

(۵٩٠) کسى که آب ندارد اگر برف یا یخ داشته باشد، چنانچه ممکن است باید آن را آب کند و با آن وضو بگیرد یا غسل نماید، و اگر ممکن نیست و چیزى هم که تیمّم به آن صحیح است ندارد، احتیاط مستحب آن است که نماز را بدون وضو و تیمّم بخواند و بعداً باید قضاى آن را هم بخواند.

(۵٩١) اگر با خاک و ریگ چیزى مانند کاه، که تیمم به آن باطل‌‌است مخلوط شود، نمى‌‌تواند به آن تیمّم‌‌کند ولى اگر آن چیز به قدرى کم باشد که در خاک یا ریگ، ازبین رفته حساب شود، تیمم به آن خاک و ریگ صحیح است؛ بلکه اگر آن چیز کم باشد و از بین رفته هم حساب نشود ولى عرفاً خاک و ریگ گفته شود، بعید نیست تیمم صحیح باشد.

(۵٩٢) تیمّم به دیوار گِلى صحیح است و همچنین است تیمّم به زمین و خاک نمناک و تیمم به گِل سفت شده نیز صحیح است‌‌. بنا بر این گِلى که تیمم به آن با وجود زمین و خاک خشک صحیح نیست‌‌، گِلى است که تَر باشد‌‌.

(۵٩٣) چیزى که بر آن تیمّم مى‌‌کند باید پاک باشد و اگر چیز پاکى که تیمّم به آن صحیح است ندارد احتیاط در این است که نماز را بدون تیمم بخواند و بعداً با وضو یا غسل یا تیمم نماز را دو مرتبه بخواند‌‌.

(۵٩۴) چیزى که بر آن تیمم مى‌‌کند نباید غصبى باشد‌‌.

(۵٩۵) کسى که در جاى غصبى محبوس است، اگر آب و خاک او غصبى است‌‌، باید با تیمّم نماز بخواند در صورتى که تیمم موجب تصرفى بیشتر از ماندن در آنجا نشود یا صاحب آن زمین به تیمم کردن او راضى باشد‌‌.

(۵٩۶) مستحب است بعد از زدن دست بر چیزى که تیمم بر آن صحیح است‌‌، دست را بتکاند که گرد آن بریزد‌‌.