احکام, غسل‌‌هاى مستحب, نماز

وقت نماز مغرب و عشا

(۶١٩) مغرب موقعى است که آفتاب از زمینى که مسطح است غروب کند‌‌. و منطقه‌‌اى که پستى و بلندى دارد، مغربِ آن موقعى است که اگر زمین مسطح بود آفتاب غروب مى کرد، ولى احتیاط مستحب این است که سرخى طرف مشرق که بعد از غروب آفتاب پیدا مى‌‌شود از بین برود.

(۶٢٠) نماز مغرب و عشا هرکدام وقت مخصوص و مشترک و وقت فضیلتى دارند؛ وقت مخصوص نماز مغرب‌‌: از اول مغرب است، تا وقتى که از مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز بگذرد، که اگر کسى مثلاً مسافر باشد و تمام نماز عشا را سهواً در این وقت بخواند نمازش باطل است؛ و وقت مخصوص نماز عشا‌‌: براى شخص مختار‌‌، موقعى است که به اندازه خواندن نماز عشا به نصف شب مانده باشد که اگر کسى تا این موقع نماز مغرب را نخواند، باید اول نماز عشا و بعد از آن نماز مغرب را بخواند، ولى احتیاط در این است که در صورت اضطرار و تأخیر نماز از نیمه شب، آخر شب را ملاک براى وقت مخصوص نماز عشا قرار دهد، بنا بر این اگر به مقدار پنج رکعت به آخر شب وقت دارد هر دو نماز را به قصد ما‌‌فى‌‌الذمه بخواند‌‌، و اگر کمتر وقت دارد اگرچه یک رکعت باشد اول نماز عشا را به قصد این که احتمالا وظیفه او نماز عشا است بخواند بعد نماز مغرب را قضا کند و بعد از آن احتیاطاً نماز عشا را دو مرتبه به نیت قضا بخواند. و بین وقت مخصوص نماز مغرب و وقت مخصوص نماز عشا، وقت مشترک نماز مغرب و عشا است که اگر کسى در این وقت اشتباهاً نماز عشا را پیش از نماز مغرب بخواند و بعد از نماز ملتفت شود، نمازش صحیح است و باید نماز مغرب را بعد از آن بجا آورد.

(۶٢١) اگر پیش از خواندن نماز مغرب، سهواً مشغول نماز عشا شود و در بین نماز بفهمد که اشتباه کرده، چنانچه تمام آنچه را خوانده یا مقدارى از آن را، در وقت مشترک خوانده و به رکوع رکعت چهارم نرفته، باید نیت را به نماز مغرب برگرداند و نماز را تمام کند و بعد نماز عشا را بخواند‌‌؛ و اگر به رکوع رکعت چهارم رفته باید نماز را تمام کند‌‌، بعد نماز مغرب را بخواند. اما اگر تمام آنچه را خوانده در وقت مخصوص نماز مغرب خوانده باشد نمازش خالى از اشکال نیست حتى اگر به مغرب عدول کرده باشد.

(۶٢٢) آخر وقت نماز عشا نصف شب است ولى رعایت احتیاطى که در مسأله ۶٢٠ گفته شد بنماید‌‌. و مقصود از نصف شب نصف مابین غروب آفتاب و طلوع فجر است نه طلوع آفتاب‌‌.

(۶٢٣) اگر از روى معصیت یا به واسطه عذرى نماز مغرب یا نماز عشا را تا نصف شب نخواند، بنا بر احتیاط واجب باید تا قبل از اذان صبح‌‌، بدون اینکه نیت ادا و قضا کند بجا آورد‌‌.