علم اخلاق از آن‌جا که وظیفه تهذیب نفس و ساختن انسان را بر عهده دارد و در جهت ارتقا و پاکیزه‌سازى زندگى فردى و اجتماعى تلاش مى‌کند، بسیار پراهمیت است. خداوند متعال که خالق و آفریدگار انسان است، فلسفه بعثت همه پیامبران خود، به ویژه پیامبر گرامى اسلام صلى‌الله‌علیه‌و‌آله، را تهذیب نفس و مهذّب ساختن آدمیان اعلام کرده است: «هُوَ الَّذِى بَعَثَ فِى الأُمِّـیینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یتْلُوا عَلَیهِمْ آیاتِهِ وَیزَکیهِمْ وَیعَلِّمُهُمُ الکتابَ وَالحِکمَةَ وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَـفِى ضَلالٍ مُبِینٍ»؛[١] او خدایى است که در میان عرب امّى پیامبرى از خودشان را برانگیخت که آیات او را بر آنان بخواند و آن‌ها را از پلیدى‌ها و زشتى‌ها منزّه سازد و کتاب و حکمت به آن‌ها بیاموزد، اگرچه پیش از آن در گمراهى آشکار بودند.
علم اخلاق از آن‌جا که وظیفه تهذیب نفس و ساختن انسان را بر عهده دارد و در جهت ارتقا و پاکیزه‌سازى زندگى فردى و اجتماعى تلاش مى‌کند، بسیار پراهمیت است. خداوند متعال که خالق و آفریدگار انسان است، فلسفه بعثت همه پیامبران خود، به ویژه پیامبر گرامى اسلام صلى‌الله‌علیه‌و‌آله، را تهذیب نفس و مهذّب ساختن آدمیان اعلام کرده است:
«هُوَ الَّذِى بَعَثَ فِى الأُمِّـیینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یتْلُوا عَلَیهِمْ آیاتِهِ وَیزَکیهِمْ وَیعَلِّمُهُمُ الکتابَ وَالحِکمَةَ وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَـفِى ضَلالٍ مُبِینٍ»؛[١]
او خدایى است که در میان عرب امّى پیامبرى از خودشان را برانگیخت که آیات او را بر آنان بخواند و آن‌ها را از پلیدى‌ها و زشتى‌ها منزّه سازد و کتاب و حکمت به آن‌ها بیاموزد، اگرچه پیش از آن در گمراهى آشکار بودند.
خداوند متعال در آیه دیگر، با یازده سوگند بدیع، تأیید و تأکید کرده است که تنها کسانى رستگار مى‌شوند که نفس خویش را از آلودگى‌ها پاک کنند:
«وَالشَّـمْسِ وَضُحاها * والقَمَرِ إِذا تَـلاها * وَالنَّهارِ إِذا جَـلاّها * وَالَّـیلِ إِذا یغْشاها * وَالسَّماءِ وَما بَناها * وَالأَرْضِ وَما طَحاها * وَنَفْسٍ وَما سَوّاها * فَأَلـْهَمَها فُجُورَها وَتَقْواها * قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکاها * وَقَدْ خابَ مَنْ دَسّاها»؛[٢]
سوگند به خورشید و تابندگى‌اش، سوگند به ماه، چون پىِ خورشید رود، سوگند به روز، چون زمین را روشن گرداند، سوگند به شب، چو پرده بر آن پوشد، سوگند به آسمان و آن کس که آن را برافراشت، سوگند به زمین و آن کس که آن را گسترد، سوگند به نفس و آن کس که آن را درست کرد، سپس پلیدى و پرهیزکارى‌اش را به آن الهام کرد، به راستى رستگار شد آن کس که نفس خویش را از آلودگى‌ها پاک کرد و زیان کار شد آن
کس که خود را آلوده ساخت.
پیامبر گرامى اسلام صلى‌الله‌علیه‌و‌آله هم، فلسفه بعثت خود را تکمیل مکارم اخلاقى ذکر مى‌فرماید:
اِنَّما بُعثِْتُ لاُتَمِّمَ مَکارِمَ الاَخْلاق؛[٣]
من از طرف خدا، برانگیخته شده‌ام تا مکارم اخلاق را [که انبیاى پیشین آغاز کرده بودند] تکمیل کنم.
امام کاظم علیه‌السلام نیز در اهمیت علم اخلاق فرموده است:
ألْزِمُ العِلمِ لَک ما دَلَّک عَلى صَلاحِ قَلْبِک وَأظْهَرَ لَک فسَادَهُ؛[۴]
لازم‌ترین دانش براى تو، علمى است که تو را به صلاح قلبت راهنمایى کند و فساد آن را برایت آشکار سازد.
[١] . سوره جمعه، آیه ۲.
[٢] . سوره شمس، آیات ۱ ـ ۹.
[٣] . مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۲۸۲.
[۴] . همان، ج ۱۲، باب ۱۰۱.