ملاصدرا در این شهر به تفکر و تألیف و تهجّد و ریاضت مشغول بود. هرگاه برای ایشان مشکل علمی پیش میآمد و یا در حلّ یک قاعده فلسفی فرو میماند از کهک به قم میآمد و برای حل مشکلات علمی دو رکعت نماز میخواند و از روح مقدس حضرت معصومه علیهاالسلام استمداد میجست.
مورخانی که سرگذشت فلاسفه مسلمان را نوشتهاند، یکی از حالتهای فیلسوف بزرگ اسلامی، صدرالدین شیرازی (معروف به ملاصدرا) را اینگونه نقل کردهاند که: ایشان به نماز و نافله و عبادت و تهجد، بسیار پایبند بود، ایشان در زمان صفویه زندگی میکرد و به امر حاکمان و دسیسه حاسدان از شیراز به روستایی دورافتاده به نام «کهَک» در قم تبعید شد. ملاصدرا در این شهر به تفکر و تألیف و تهجّد و ریاضت مشغول بود. هرگاه برای ایشان مشکل علمی پیش میآمد و یا در حلّ یک قاعده فلسفی فرو میماند از کهک به قم میآمد و برای حل مشکلات علمی دو رکعت نماز میخواند و از روح مقدس حضرت معصومه علیهاالسلام استمداد میجست. مرحوم محدث قمی در اینباره مینویسد: وقتی ارسطو در شهر «اسطاغیرا» از دنیا رفت، اهل آنجا استخوانهای او را جمع کردند و در ظرفی از مس گذاشتند. سپس آن را در جایی دفن کردند و آن مکان را مجمع خود قرار دادند و برای مشورت در کارها و امور مردم در آنجا جمع میشدند و هرگاه مشکلی علمی و فلسفی بر ایشان پیش میآمد، عازم مدفن او میشدند و بر سر قبر او مشغول مناظره و مباحثه میشدند و اعتقاد داشتند که آمدن بر سر قبر ارسطو بر عقل و ذکای آنان میافزاید و اذهانشان را پاکیزه و تلطیف میکند. در صورتی که حکمای یونانی به استخوانهای ارسطو اینگونه اعتقاد داشته باشند، جای تعجب نیست از حکیمی الهی و فیلسوفی امامی که هرگاه مسئلهای علمی برایش مشکل شود، از چند فرسخی قم حرکت کند به قصد تشرف به آستان ملکپاسبان حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام که مهبط فیوضات ربانیه و تجلیات سبحانیه است، برای آنکه افاضه شود بر او علوم و کشف شود بر او مسائل عمیق و مشکل علمی و فلسفی.
آیتاللهالعظمی محفوظی، عرفان و عبادت، ص٢١٠